Gerçek adı (Mehmet Tevfik) olan Tevfik Fikret, İstanbul Kadırga Bostaniali Mahallesi'nde 20 Aralık (1283) 1876'da dünyaya geldi. Babası Nablus, Hama, Akka, Urfa ve Halep Mutasarrıflığı görevlerinde bulunmuş ve Antep'te vefat etmiştir. Tevfik Fikret'in babası Hüseyin Efendi memuriyet hayatının ilk senelerinde, Sakızadalı Rum bir ailenin kızı olan Hatice Refia Hanım'la evlendi. Babasının Hicaz'daki mutasarrıflık görevinden dönmelerinde annesi Refia Hanım'ı o zamanlar pek yaygın olan kolera hastalığından kaybeden Tevfik Fikret, on iki yaşında bir çocukken öksüz kalmıştır. Çocukluğunun ilk yıllarında Türk bir baba Rum asıllı bir annenin ayrı kültür ikilemleri arasında yetişen Tevfik Fikret, hayli yaramaz, yaramaz olduğu kadar haşarıydı. Tahsil hayatına önce Aksaray Valide Sultan Rüştiyesi'nde başlayıp, daha sonra devrin en köklü öğrenim kurumu olan Galatasaray Sultanisi'ne geçmiştir. Öğrenim yıllarında onu, himayesine sığındığı ve bakımından giyimine kadar her şeyiyle ilgilenen yengesinin büyüttüğü, tarihi kaynaklarca da teyit edilmektedir... İlk edebiyat duygularını Galatasaray Sultanisi'nde tadan Tevfik Fikret, şiire de buradaki öğrencilik zamanlarında başlamıştır. Sınıflarını devamlı birincilikle geçmesi, sportmen yapısı ve kendisini herkese sevdiren davranışlarıyla arkadaşları adeta koruyucusu gibiydi. Etkilendiği şairlerin en önde geleni ise hocası Muallim Feyzi'dir. Öz ve biçim bakımdan divan şiirinin bir kopyası olan ilk eserlerinden daha çok, Muallim Naci'nin izleri görülür. Kaleme aldığı ilk gazelleri hocası Mualim Feyzi'nin desteğiyle "Tercüman- Hakikat "de yayınlanan Tevfik Fikret, Recaizade'nin şiirlerine de nazireler yazıp, Hamid'i de örnek alır. Genç şair Galatasaray Sultanisi'ni 1888 yılında birincilikle bitirdikten sonra, Hariciye Nezareti İstişare Odası'nda göreve başladı. 1889'da Trabzon Valisi Mustafa Bey'in kızı Nazıma Hanım'la evlendi. Bir müddet sonra çalışmakta olduğu Hariciye Nezareti'nden ayrıldı. Fakat kısa sürede geçim zorluğunun içine düştü…